Dit jaar is het 80 jaar geleden dat zo’n 52.000 mannen van 17-40 jaar oud werden opgepakt tijdens de razzia van Rotterdam en Schiedam op 10 en 11 november 1944. Onder het mom van Arbeidsinzet werden zij afgevoerd naar werkkampen in Oost-Nederland of naar Duitsland. Dit was de grootste razzia van Nederland. Sinds 2022 doet Stadsarchief Rotterdam onderzoek naar bronnen en persoonlijke documenten die te maken hebben met deze razzia. Het doel van het project is om zo de verhalen van de slachtoffers te kunnen ‘vertellen’. Het resultaat van het onderzoek is onder andere de koppeling van 1.360 namen en verhalen van razziaslachtoffers aan het nationale platform Oorlogsbronnen.nl. Dit platform koppelt de collecties van meer dan 250 erfgoedinstellingen aan elkaar. Vanaf vandaag zijn de tijdlijnen van deze mannen online beschikbaar.
1.360 minibiografieën
Ruim twee jaar lang heeft onderzoeker Ron Schuurmans onderzoek gedaan naar bronnen en persoonlijke documenten die met de razzia te maken hebben. Het gaat om verschillende lijsten, publicaties, dagboeken, interviews en correspondentie. Uit al deze openbare bronnen is informatie verzameld zoals namen, geboortedata, leeftijd. Maar ook waar de mannen hebben gewerkt en wat zij mee hebben gemaakt. Op basis van deze informatie heeft Ron Schuurmans 1.360 minibiografieën kunnen maken. Dat is nog geen 3% van het totale aantal mannen dat is opgepakt maar het geeft een goed beeld van wat de mannen hebben meegemaakt.
Twee voorbeelden:
Frans Joseph Hoenderkamp
Arie (Aat) Scholts
Bekijk alle minibiografieën in de collectie
Verrijking collectie Stadsarchief Rotterdam
Door het onderzoek en de aandacht ervoor kreeg het stadsarchief afgelopen twee jaar 19 nieuwe persoonlijke documenten aangeboden, zoals dagboeken en correspondentie. In totaal heeft het stadsarchief meer dan 100 persoonlijke documenten in de collectie.
In mei publiceerde het stadsarchief een verhalenpagina over de razzia met daarin een aantal citaten uit de persoonlijke documenten.
Lesmateriaal voor primair en voortgezet onderwijs
Om ook scholieren bekend te maken met deze belangrijke periode in de Rotterdamse geschiedenis heeft het stadsarchief educatiemateriaal over de razzia ontwikkeld. Docenten in het primair en voortgezet onderwijs vinden lesmateriaal op het onderwijsplatform LessonUp, een pagina op geschiedenislokaal en een informatief filmpje op YouTube.
Opnemen van documenten in de collectie
Het stadsarchief neemt graag originele documenten van of over Rotterdamse razziaslachtoffers op in de collectie. Denk aan brieven, dagboeken, verslagen, foto’s of tekeningen. Gemaakt tijdens de tewerkstelling of daarna. Geen paspoorten of andere officiële documenten.
Het stadsarchief verwerft altijd het originele document, dus geen (digitale) kopie. Wanneer we het verwerven, wordt het voor de eeuwigheid bewaard en zullen onderzoekers en geïnteresseerden in de toekomst de getuigenissen uit de eerste hand kunnen raadplegen.
Aanbieden materiaal