In 1849 ging in Nederland de Vreemdelingenwet van kracht. Deze verplichtte vreemdelingen om zich te melden bij aankomst en vertrek bij de gemeente van vestiging. Soms moesten ze daarbij hun paspoort afgeven om te zorgen dat ze zich zouden afmelden of om te bewijzen dat ze geen belastingschuld hadden. In het Archief van de Gemeentepolitie Rotterdam zijn ook veel van dit soort documenten bewaard. Omdat de paspoorten veel interessante informatie bevatten had het Stadsarchief al lang de wens om ze digitaal beschikbaar te maken.
Vreemdelingenpaspoorten uit het archief van de gemeentepolitie
Restauratieproject
De slechte materiële staat vormde hiervoor een belemmering [zie figuur 1]. Er werd een restauratieplan gemaakt waarna er in twee maanden tijd zo’n 5000 paspoorten zijn gerestaureerd. De documenten zijn gereinigd, gevlakt en de scheuren zijn gerepareerd [zie filmpje verder op deze pagina]. Hierbij is de nadruk gelegd op de leesbaarheid en stabiliteit van het materiaal.
Een extra aandachtspunt vormde het repareren van de bewerkte randen van bijvoorbeeld Franse en Belgische documenten. Deze ogenschijnlijk nutteloze krullen vormden een geheel met de andere helft van het document waardoor kon worden vastgesteld of het om een officiële versie ging [zie figuur 2]. Ook watermerken vormden een bewijs voor de ‘echtheid’ van het document: een mooi voorbeeld is een Amerikaanse paspoort met een watermerk zo groot als het hele vel [zie figuur 3]. De paspoorten zijn vervolgens per jaartal van uitgave in zuurvrije omslagen geborgen.
Alle scans van de paspoorten
Het gaat om ongeveer 5000 paspoorten, maar sommige documenten hebben meerdere pagina's. Het zijn daarom zo'n 7800 scans, die nu online te zien zijn via de knop 'Vreemdelingenpaspoorten bekijken'.