Verhalen

Engelbertus werkt als broodbezorger bij de Broodfabriek Ceres in de Warmoeziersstraat. Ook deze dinsdag. Rotterdam is al een paar dagen in oorlog maar Engelbertus gaat gewoon naar zijn werk. Hij neemt zijn 11-jarige zoon Hendrikus mee. Kort nadat het luchtalarm afgaat wordt de Warmoeziersstraat getroffen door bommen en de daaropvolgende brand. Vader en zoon komen om het leven. Van de 42-jarige Engelbertus zijn slechts ‘resten met stofjas’ gevonden. Engelbertus en Hendrikus zijn in één kist begraven op begraafplaats Crooswijk.

Foto rechts: Gedenkzuiltje voor de slachtoffers van de Broodfabriek Ceres. De eigenaar van de fabriek, de heer Ebling, heeft het zuiltje laten maken. Helaas bestaat het zuiltje niet meer. De foto hebben we ontvangen van nabestaanden.

Jenny en Cornelia wonen samen met hun twee zonen in de Commanderijstraat. Op 16 oktober 1939 wordt de derde zoon geboren. Jenny, vernoemd naar zijn vader. Als de jongste bijna 7 maanden oud is ligt hij heerlijk te slapen in de kinderwagen voor de deur. Cornelia gaat even boodschappen doen met de oudste twee terwijl haar man naar de bakker gaat. Ze laten Jenny slapen. Onderweg worden ze verrast door het luchtalarm. Cornelia wil terug maar dat mag niet. Met haar zonen schuilt ze in een pakhuis. Bij terugkomst blijkt het huis gebombardeerd te zijn. Van Jenny is niets meer teruggevonden.

Clasina wordt geboren op 26 april 1940. Ze is de jongste dochter van Johannes en Hendrika en het zusje van Maria. Het gezin woont in de 2e Lombardstraat. Tijdens het bombardement zijn Hendrika, Maria en Clasina in de Teilingerstraat, misschien op bezoek? Ze komen alle drie om het leven. Clasina is dan nog maar 19 dagen oud. 
Vader Johannes overleeft het bombardement. Op 7 juni doet hij aangifte van het overlijden van zijn vrouw en kinderen.   

Foto boven: restanten van panden in de Teilingerstraat en Simonstraat.

Carl en Maria krijgen samen acht kinderen, zes dochters en twee zonen. De oudste zoon en dochter zijn al het huis uit. Een andere dochter overlijdt op vierjarige leeftijd. De anderen wonen nog thuis op de Goudscheweg. Als vader en zijn jongste zoon Herman boodschappen doen wordt de Goudscheweg nagenoeg geheel verwoest. Maria (63), Theresia (34), Maria (32), Carolina (27) en Josephina (20) komen om het leven. Vader en zoon worden liefdevol opgevangen door een bevriende familie.

Foto boven: Goudscheweg.

Het Joodse gezin van Mozes, Henriette en hun drie zonen woont op de Schooterboschstraat 29b. Hun buren hebben ook drie zonen. Bij het bombardement komt van beide gezinnen een zoon om het leven. Jacob van bijna 5 jaar en Antonius van ruim 9 maanden. Beide gezinnen moeten evacueren. Mozes en Henriette vertrekken naar Den Haag. Daar wordt het gezin opgepakt en op transport gezet. Mozes (32) wordt op 10 november 1942 vermoord in Mauthausen. Henriette (32), Mozes (8) en Hartog (4) worden op 17 september 1942 omgebracht in Auschwitz.

Adrianus is vader van een groot gezin. Samen met zijn vrouw Anna heeft hij 10 kinderen. Ze wonen in de Bergstraat. Ook na het overlijden van Anna en het vertrek van hun kinderen blijft Adrianus daar wonen. Op 13 mei, de oorlog is al in volle gang, stuurt hij een briefkaart aan zijn ‘geliefde kinderen’ in Amsterdam. Hij schrijft dat alles goed gaat. Op 14 mei vlucht de 70-jarige Adrianus zijn huis uit en wordt dodelijk getroffen. Wanneer de briefkaart arriveert is Adrianus al overleden.

In de Bergstraat zijn 12 mensen omgekomen. 

De sirenes gaan af en veel mensen vluchten voor hun veiligheid naar de schuilkelder in de Savornin Lohmanlaan. Willem, Maria en hun kinderen Wim (12) en Marja (8) arriveren als laatste in de schuilkelder. Vader en moeder gaan op het trappetje bij de deur zitten, Marja bij de anderen in de kelder en Wim blijft bij het ventilatierooster staan. Hij wil weten wat er buiten gebeurt. Ineens is daar de voltreffer, chaos. Marja voelt brokstukken op haar voeten vallen. Dan wordt ze door iemand meegetrokken. Eenmaal buiten ziet ze ook haar broer Wim door het puin naar buiten kruipen. Haar vader en moeder kan ze niet vinden. Willem (45) en Maria (43) komen om.

Bij de voltreffer op de schuilkelder in de Savornin Lohmanlaan komen 13 mensen om het leven.

Foto onder: de Savornin Lohmanlaan, huisnummers 122 - 126.
 

Adriana trouwt op 26 juli 1939 met de 16 jaar oudere weduwnaar en loodgieter Hendrik. Ze gaan wonen in de Lambertusstraat. Adriana is al gauw in verwachting. Nog voor de bevalling komt Hendrik om het leven. Niet thuis maar in de Bagijnenstraat, in het centrum van de stad. Waarom was Hendrik daar? Vanwege werk? Ruim twee maanden na zijn dood bevalt Adriana van een tweeling, een zoon en een dochter. Helaas krijg Adriana ruim tien jaar later weer een klap te verwerken. Haar zoon Hendrik overlijdt.

Bij het bombardement komen zwangere vrouwen, ouders van ongeboren kinderen of ongeboren kinderen om het leven.

Foto rechts: Bagijnenstraat met op de achtergrond de Laurenskerk.

Francina wordt geboren op 24 februari 1849. Ze is al op hoge leeftijd en woont in het Emmahuis aan de Schiekade, een complex voor ouden van dagen. Ook het Emmahuis krijgt een voltreffer. Francina komt hierbij om het leven. Zij is dan 91 jaar en daarmee het oudste slachtoffer van het bombardement.

In het complex aan de Schiekade komen 5, mogelijk 7 mensen om het leven.

Jacobus trouwt in 1930 met Bastiana. Samen krijgen ze zoon Jacob en dochter Maartje. Het gezin woont in de Bleekersteeg. Jacobus is matroos en is veel van huis. In 1940 vaart hij voor de Rotterdamse Lloyd op de SS Kedoe naar Indië. In Rotterdam wordt het huis met daarin zijn vrouw en twee kinderen verwoest. De stoffelijke resten van Bastiana (31), Jacob (8) en Maartje (3) worden op 19 mei onder het puin gevonden en dezelfde dag begraven op begraafplaats Crooswijk. Jacobus komt pas in augustus 1941 terug.

Pilade en zijn zoon Antonio komen in 1931 vanuit Italië via Duitsland naar Rotterdam om hier een nieuw bestaan op te bouwen. Pilade en Antonio werken hier als terrazzo-/granietwerker. Na enig zakelijk succes komt ook Pilade's vrouw Caterina, later volgt dochter Irma (Irene) tijdelijk vanuit Brussel en jongste zoon Guglielmo als laatste (dochter Teresa blijft in Italië). Zoon Antonio, zijn vrouw Jacoba en hun dochter Caterina wonen in de Agniesestraat. Tijdens de voor Italianen belangrijkste maaltijd, de lunch, is de familie bij elkaar in de Agniesestraat en vindt het bombardement plaats, waardoor de spaghetti op de muren eindigt. Een verkeerde keuze dus dit keer, Pilade en zijn dochter Irma zijn op slag dood. Kleindochter Caterina ‘Rina’ overlijdt ‘na negen dagen martelen’ aan haar verwondingen.

Foto links: Agniesebuurt en Schiekade, uit noordwestelijke richting met op de voorgrond het Sint-Franciscusziekenhuis.

• Wilhemina wordt op haar 22ste verjaardag gevonden en begraven.
• Willem, inspecteur van politie, komt om op zijn 40ste verjaardag.
• Berendina overlijdt op de verjaardag van haar vader, ze is dan 31 jaar.
• Johannes overlijdt op zijn 7de verjaardag.
• Jacobus komt om op de verjaardag van zijn vrouw, hij is dan 77 jaar.
• Jan overlijdt op de 3e verjaardag van zijn broertje Johannes, hij is dan 5 jaar.
• Albertus sterft op zijn trouwdag, hij is dan 77 jaar.

• Familie Loos, 9 doden.
• Familie De Wolff, 8 doden.
• Familie Van der heuvel, Van der Giessen, Maarleveld, Rijkers, Trijffel en Verweij, 6 doden.
• Familie Brands, Minnaar, Van Wilgenburg en Heinrich, 5 doden.

• De Doelen, Coolsingel, zeker 25 slachtoffers.
• Strafgevangenis, Noordsingel, 42 slachtoffers.
• Schuilkelder, Van Alkemadeplein, 23-35 slachtoffers.
• Broodfabriek Ceres, Warmoeziersstraat, 18-19 slachtoffers

54%     man
46%     vrouw
135      0-18 jaar
Gemiddelde leeftijd 42 jaar